Błażejów (niem. Blasdorf)

Niewielka wieś łańcuchowa u wsch. podnóża Gór Kruczych i w południowej części Kotliny Krzeszowskiej. Jej górne zabudowania sięgają wylotu doliny rozciagajęcej wschodnie zbocza Owczej Głowy, a w dole łączą się bazpośrednio z Chełmskiem Śl. w rejonie dawnej linii kolejowej i Zakładów Dziewiarskich "Watra" (obecnie doprowadzonych do ruiny). Błażejów ciągnie się ok 2km wzdłuż górnego biegu Zadrny, na wys. ok 500-580m.

Teren, na którym leży Błażejów budują piaskowce i zlepieńce czerwongo spągowca, natomiast Góry Krucze tworzą permskie porfiry (trachity). Były one eksploatowane w starym kamieniołomie na północ od wsi. Zbocza wzniesień porastają dolnoreglowe lasy świerkowe, natomiast wokół wsi ciągną się użytki rolne na czwartorzędowych glinach zwałowych i rumoszu.

Błażejów jest wsią rolniczą. W 1988r. było tu 35 gospodarstw rolnych, ale wyłącznie z pracy w rolnictwie utrzymywało się tylko ok. 13% ludności zawodowo czynnej. Większość mieszkańców pracowała w innych miejscowościach.



Błażejów należy do starszych wsi w południowej części Gór Kruczych i Kotliny Krzeszowskiej. Powstała na terenie, który w wyniku układu zawartego 23.08.1289r. pomiędzy księciem świdnickim Bolkiem I Surowym a królem Czech Wacławem II został przyłączony jako darowizna do księstwa świdnickiego. Wieś wówczas już istniała. W 1343r. opat krzeszowski Mikołaj II zakupił za 280 grzywien od panów Jeriko de Ysinburga i Presecha de Gutinsteyna Chełmsko Śl. i 6 okolicznych wsi, wśród nich i Błażejów Od tego momentu, aż do kasaty dóbr zakonnych w 1810r., Błażejów stanowił własność klasztoru w Krzeszowie.

Wieś rozwijała się spokojnie, chociaz nie jest wykluczone, że ucierpiała podczas wojen husyckich. od początku była bardzo silnie związana z Chełmskiem, dla którego stanowiła zaplecze rolnicze i pewnego rodzaju przedmieście. Ze względu na tak ścisłe powiązania, w Błażejowie nigdy nie powstał kosciół, a mieszkańcy wsi zawsze nalezelido parafii w mieście. W XVI w. w okolicy prowadzono jakieś roboty górnicze, prawdopodobnie związane z poszukiwaniami i wydobyciem węgla kamiennego, ale brak o nich bliższych danych, poza wzmianką z 1545r. o drodze do kopalni. Później w okolicy działał stary kamieniołom porfiru, a cystersizałozyli na Zadrnie 5 stawów rybnych.

Podstawę rozwoju Błażejowa, obok rolnictwa, stanowiło tkactwo chałupnicze, co miało ścisły związek z dużym ośrodkiem włókienniczym w Chełmsku Śl. W 1747r . mieszkało tu 33 kmieci oraz 79 chałupników, wśród nich 14 rzemieślników. Z kolei w 1782r. mieszkało 33 kmieci oraz 70 chałupników. Wzmiankowano też folwark i 2 młyny wodne. mieszkańcy Błażejowa wzięli czynny udział w buncie tkaczy, który wybuchł w Chełmsku Śląskim w marcu 1793r., ale skończył się niepowodzeniem po interwencji wojska.

Po sekularyzacji dóbr klasztornych w 1810r. Błażejów stał się własnością królewską, potem kamery. W 1825r. było tu 101 budynków, w tym wolne sołectwo z gorzelnią i 2 młyny wodne, a wśród mieszkańców było aż 56 tkaczy płótna. W 1840r. domów było 104 i przybyła krochmalnia oraz folusz. We wsi była też szkoła katolicka z nauczycialem, a wsród mieszkańców 11płócienników oraz 10 innych rzemieślników, 3 handlarzy i 18 domokrążców. 23.03.1847r. w całej okolicy wybuchły zamieszki głodowe wywołane przez bezrobotnych tkaczy. Dla uspokojenia ludzi i zapewnienia im jakiegokolwiek zarobku wybudowano potem szosę do Okrzeszyna.

W 2 połowie XIXw. tkactwo chałupnicze upadło całkowicie, ale część mieszkańców Błażejowa znalazła zatrudnienie w tkalniach mechanicznych w Chełmsku Śląskim. Spowodowało to jeszcze silniejsze powiązanie wsi z miastem, ale też i stopniowy odpływ ludności. Nie zapobiegło temu nawet doprowadzenie w 1896r. linii kolejowej z Kamiennej Góry i przedłużenie jej w 1899r. do Okrzeszyna. W 1871r. było tu 117 domów. W Błażejowie powstała leśniczówka, ponieważ do wsi nalezały rozległe lasyw Górach Kruczych. W 1933r. zmieniono stara nazwę wsi, bowiem miała ona wyraźnie słowianski rodowód. Pomimo ładnego położenia Błażejów nigdy nie stał się wsią letniskową i nie odgrywał większej roli w turystyce.

Po 1945r. Błażejów zachował rolniczy charakter, ale nadal wyludniał się. Znaczna część mieszkańców pracowała w zakładzie włókienniczym w Chełmsku Śl. Nadal trwała integracja wsi z miasteczkiem, aż do utworzenia w praktyce jednego zespołu osadniczego. jednak cały region przeżywał regres, m.in. w 1970r. zlikwidowano linię kolejową, a w ostatnich latach poważne trudności nękają miejscowy przemysł. W wyniku tego większośc mieszkańców Błażejowa utrzymuje się obecnie z pracy w rolnictwie i lasach.



O wodnicy Zadrance

U podnóża góry Leszczówki, w pobliżu źródeł rzeki Zadrny, stał domek drwala Błażeja. Miał drwal córkę, złotowłosą śliczną dziewczynę o zielonych oczach.
Leniwa to była dziewczyna, nie kwapiła się do żadnej pracy, tylko tańce jej w głowie. Oglądali się za nią chłopcy i na taniec do Olszyn i Chełmska Śląskiego chętnie zapraszali. Nie podobało się to ojcu, aż w końcu zabronił dziewczynie wychodzenia z domu wieczorem. Pewnej soboty wiosną dziewczyna nie posłuchała ojca. Poczekała, aż spracowany drwal zaśnie i wyszła z domu. Noc była ciemna, groźna, ale dziewczynie zdawało się, że słyszy muzykę i pobiegła w jej kierunku. Niestety, zabłądziła po ciemku i zamiast do wsi weszła w głąb lasu. Trafiła na bagna i utopiła się w nich.
Próżno nazajutrz drwal Błażej szukał córki. Za karę, że była nieposłuszna i leniwa, zamieniła się w wodnicę, mieszkającą w rzece Zadrnie. Spokojna niegdyś rzeka zmieniła się. Nagle zaczęła wylewać swe wody na pola, łąki, zagrody, zwłaszcza tam gdzie było słychać muzykę i tańce. Wiele szkody wyrządziła ludziom rzeka, a wracający nocą z zabaw chłopcy nie raz widzieli złotowłosą, piękną dziewczynę w białej sukni, tańczącą nad brzegiem rzeki. Niejednego zwabiła swą urodą i wciągnęła do rzeki. Nazwano ją Zadranką, a wieś gdzie mieszkał jej ojciec do dziś nosi nazwę Błażejów.
Jeszcze po wojnie stare kobiety przestrzegały dzieci przed kąpielą w rzece, w której przebywa wodnica Zadanka. Od kiedy zaś powstał w Kamiennej Górze zalew wykorzystujący wody rzeki, Zadanka często w nim przebywa i wabi młodych chłopców i mężczyzn zapraszając do tańca. Niejednego już utopiła.







Powyższe, wiekowe fotografie pochodzą z prywatnej kolekcji sołtysa wsi. Zostały one wykonane przed II wojną światową. Niestety na dzień dzisiejszy nie jestem w stanie opisać przedstawionych na nich miejsc. Wkrótce opisy powinny się jednak pojawić.
W najbliższym czasie pojawią się równiez fotografie współczesne, które ze względów technicznych nie pojawiły się do tej pory









Autor strony: PAWEŁ GANCARZ