Jawiszów



1. 1292 Heinrichisdorf. 1318 Hcnnersdorf. 1352 Heynichciorf, 1667 Kleinhennersdorff 1743 Klein Hennersdorff, 1785 Kleinhennersdorf, 1870 Klein Hennersdorf, 1945 Kokuszyn, 1946 Jawiszów

2. Do połowy. XVIII wieku wieś w księstwie świdnika Do 1818 w powiecie bolkowsko-kamiennogórskim . Do 1945 w powiecie kamiennogórskim. Do 1973 w gminie Krzeszów, w powiecie kamiennogórskim. Do 1975 w gminie Krzeszów. w powiecie kamiennogórskim Do 1976 w gminie Krzeszów, w woj Jeleniogórskim. Do 1990 w gminie Kamienna Góra w woj Jeleniogórskim Od 1990 w gmminie i rejonie Kamienna Góra w województtwie Jeleniogórskim.

4. 755 ha, w tym 607 ha użytków rolnych i 107 lasów.

5. Wieś nad Zadrną w Kotlinie Krzeszowskiej, Ciągnie się na długości ok. 1,2 km u północnego-zachodniego krańca Zaworów, sąsiadując na północnym-wschodzie z Krzeszówkiem. a na południowym z Olszynami. Na północnym skraju Jawiszowa do Zadrny uchodzi Jawiszówka Przez wieś prowadzi wzdłuż potoku lokalna szosa z Kamiennej Góry do Okrzeszyna. otoczenie Jawiszowa tworzą górnokredowe piaskowce i mułowce, natomiast na północnym-wschodzie, w stronę Krzeszówka, ciągną się plejstoceńskie żwiry i piaski, Które są eksploatowane w dużej odkrywkowej kopalni. Naokoło Jawiszowa, rozpościerają się rozległe użytki rolne, lasy porastają tylko grzbiet Zaworów. Jawiszów jest wsią wyłącznie rolniczą W 1988 roku było tu 36 gospodarstw indywidualnych i zakład PGR z Czadrowa, ale wyłącznie z pracy w rolnictwie. utrzymywało się zaledwie 8% ludności zawodowo czynnej. Odsetek odsetek ludności rolniczej wzrósł, a zakład PGR zmienił właścicieli. Wieś posiada tylko podstawowe zaplecze handlowo-usługowe, jest jednak szkoła i bar. 6. Historia Jawiszowa była nierozerwalnie związana z pobliskim klasztorem krzeszowskim. Wieś powstała zapewne w 2. połowie XIII w„ skoro w 1292 roku została wymieniona już jako istniejąca. Miało to miejsce przy okazji objęcia dóbr po benedyktynach przez cystersów przybyłych z Henrykowa, a osadzonych tu przez księcia świdnickiego. Bolka I Surowego. Otrzymali oni dawne wsie klasztorne i szereg nowych terenów. W 1352 r. nadania te i przywileje potwierdził książe świdnika Bolko. Z innych źródeł wynika jednak, że Jawiszów dopiero w 1385 r. został włączony w obręb fundacji krzeszowskiej. Na Pewno aż do kasaty dóbr klasztornych w 1810 roku Jawiszów wchodził w obręb tej fundacji Przed 1400 r klasztor posiadał tu wolne sołectwo, z którego pobierał marki rocznego czynszu. Można sądzić, że W okresie wojen husyckich ucierpiał, może nawet został zniszczony, bowiem husyci spustoszyli wsie wokół klasztoru. Odbudował się jednak szybko i potem już rozwijał bez większych perturbacji. Od dawna istniał tu klasztorny młyn i folwark. W XVIII wieku była to średniej wielkości wieś rolnicza, w której nadal istniał klasztorny folwark. W 1825 roku fundacji. Wieś rozwijała się słabiej. odnotowano nawet znaczny spadek liczby mieszkańców. Pomimo sporej wielkości nigdy nie posiadała kościoła, a mieszkańcy należeli do parafi. w Krzeszówku. W 1871 roku Jawiszów liczył 100 domów. W 1899 roku przez grunty należące do Jawiszowa przeprowadzono prywatną linię kolejową z Kamienne] Góry do Okrzeszyna. powstała tu nawet stacja. Po 1945 roku Jawszów pozostał wsią rolniczą W dawnym folwarku i dworze ulokowano PGR. Wieś od połowy XlX wieku znacznie wyludniła się. ale po wojnie proces ten spowolniał i Jawiszów ma od dawna w pełni ustabilizowaną sytuację ludnościową, do czego przyczynia się korzystne położenie i dobre warunki glebowo-klimatyczne , sprzyjające rolnictwu. Wieś jednak nie ma wyraźnych perspektyw rozwojowych. W 1970 r. zlikwidowano linię kolejową i stację. Jawiszów zachował układ wsi łańcuchowej, znacznie jednak już zniekształcony i sporo różnych obiektów zabytkowych:
I.Dwór (numer 6a) wzniesiony w XVI w. Był siedzibą zarządcy folwarku klasztornego, polem wolnego sołectwa. Przebudowany w 1802-11. Mur piętrowy, zachował część sklepień i kamienne opaski okienne.
2. Na terenie wsi są 2 murowane kapliczki z początku i 2 połowy XIX w. - jedna w północnej części wsi przy domu numer 3. a druga nad Zadrną oraz dzwonnica z początku XX w. Ponadto w całej wsi i najbliższej okolicy jest wyjatkowo liczny zespół krzyży, figur i kapliczek przydrożnych z XVIII-XIX w., między innymi figura św. Jana Nepomucena w pobliżu mostu (dawniej na moście), przeniesiona na obecne miejsce w 1988 r.; figura świętego, Jana Nepomucena w centrum wsi, kolumna maryjna z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1741 r Ich nagromadzenie wynika z sąsiedztwa klasztoru krzeszowskiego.
3. Młyn wodny (numer 36,) z XVIII w.,przebudowany w 3. ćwiećwieczu XIX wieku oraz dom mieszkalny
4. Spośród domów mieszkalnych i budowli gospodarczych na uwagę zasługują między innymi: numer 1 - mieszknie, murowane z 3. ćwierćwiecza XIX w.; numer 7 - mieszkanie-gospodarskie, murowane z 4. ćwierćwiecza XIX wieku; numer 10 - mieszkanie (dawniej gospoda), murowane z 3 ćwierćwicza XIX wieku; nr 11. 12. 14 -mieszkania gospodarcze